Εκκόλπωμα:

Με τον όρο αυτό εννοούμε γενικά  μια σακοειδή κοιλότητα που επικοινωνεί με το εσωτερικό ενός κοίλου οργάνου. Είναι ουσιαστικά μικρές προεκβολές του τοιχώματος του οργάνου. Τα πλέον συνηθισμένα αφορούν τον πεπτικό σωλήνα.

Εκκολπωμάτωση:

Είναι η παρουσία ενός ή περισσότερων εκκολπωμάτων σε ένα τμήμα οργάνου και της γύρω από αυτό περιοχής.

Εκκολπωματίτιδα:

Είναι η φλεγμονή ενός εκκολπώματος που συνήθως εκτείνεται και στη γύρω από αυτό περιοχή.

Τα συμπτώματα καθώς και η επιπλοκές που μπορεί να εμφανιστούν από την ύπαρξη των εκκολπωμάτων περιγράφονται γενικά σαν εκκολπωματική νόσος.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ:

Τα εκκολπώματα δημιουργούνται και εμφανίζονται σε ευένδοτα σημεία του τοιχώματος του πεπτικού σωλήνα ,συνηθέστερα στο παχύ έντερο, στα σημεία εξόδου μικρών αγγείων που αιματωνουν το τοίχωμα του εντέρου. Στα σημεία αυτά και λόγω αυξημένων πιέσεων το τοίχωμα είναι πιο ευένδοτο και άρα πιο αδύναμο και οδηγεί στη δημιουργία των μικρών θυλάκων-εκκολπωμάτων.

Η πιο συχνή θέση τους είναι στο αριστερό τμήμα του παχέως εντέρου και ιδίως στο σιγμοειδές. Στη δεύτερη θέση ακολουθει η παρουσία τους στο δεξιό κόλον- ανιόν τμήμα του πάχεως εντέρου και ακολουθούν τα υπόλοιπα τμήματα του πεπτικού σωλήνα.

Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση των εκκολπωμάτων αποτελούν οι διατροφικές συνήθειες (δίαιτα φτωχή σε φυτικές ίνες), διαταραχές κινητικότητας του εντέρου, δυσκοιλιότητα.

Είναι πιο συχνή σε μεγάλες ηλικίες αν και τα τελευταία χρόνια εμφανίζονται συχνά και σε νεαρότερες ηλικίες.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ:

Η Εκκολπωμάτωση δεν εμφανίζει συμπτώματα , όταν όμως παρουσιαστούν τότε μιλάμε για εκκολπωματική νόσο. Τα συμπτώματα και η ένταση τους διαφέρουν τόσο σε ένταση όσο και σε συχνότητα εμφάνισης και μπορεί να αφορούν άλγος  στο αριστερό πλάγιο τμήμα της κοιλιάς, δυσουρικα ενοχλήματα, αίσθημα φουσκώματος όταν υπάρχουν στενώσεις, αιμορραγία ή άλλες επιπλοκές.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ:

Η διάγνωση της εκκολπωματικής νόσου γίνεται με:

• Βαριούχο υποκλυσμό
• Κολονοσκοπηση
• Αξονική τομογραφία

Κάθε μια από αυτές έχει την δική της χρησιμότητα και ευαισθησία. Η αξονική τομογραφία χρησιμεύει κυρίως στην Εκκολπωματίτιδα και τις επιπλοκές της νόσου ,ενώ οι δυο άλλες στην διάγνωση των εκκολπωμάτων χωρίς απαραίτητα την παρουσία φλεγμονής.

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΟΛΠΩΜΑΤΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ:

 Εκκολπωματίτιδα: είναι η οξεία φλεγμονή ενός ή περισσοτέρων εκκολπωμάτων ,και είναι η πιο συχνή από τις επιπλοκές της νόσου. Η φλεγμονή δημιουργείται με την απόφραξη, από κόπρανα συνήθως,  του στομίου του εκκολπώματος που έχει σαν αποτέλεσμα την δημιουργία κλειστού χώρου και την συγκέντρωση μικροβιακού φορτίου εντός καθώς και την διάταση του. Αυτό με την πάροδο του χρόνου δημιουργεί αλλαγές στο τοίχωμα και μικρορήξη του τοιχώματος του εντέρου και κένωση του περιεχομένου στους γειτονικούς ιστούς.

Αν η ρήξη είναι μεγάλη τότε έχουμε την δημιουργία αποστήματος ή και την εικόνα τοπικής ή γενικευμένης περιτονίτιδας (σε παραμελημένες φλεγμονές).

Ο ασθενής στη φάση αυτή παρουσιάζει έντονο άλγος στο κάτω αριστερό πλάγιο της κοιλιας,πυρετο,αυξηση των λευκών αιμοσφαιριων, ναυτία, έμετο καθώς και αλλά σημεία τα οποία δεν αποτελούν υλικό προς ανάλυση σε αυτή την παρουσίαση.

  Συρίγγια: είναι η επικοινωνία του εντέρου με γειτονικά όργανα –ιστούς ,λόγο των επανηλειμένων  ήπιων κατά κανόνα φλεγμονών.

Αιμορραγία: είναι μια σοβαρή επιπλοκή ,ευτυχώς όχι συχνή των εκκολπωμάτων που απαιτεί όμως άμεση χειρουργική επέμβαση επί μη αυτόματης επίσχεσης. Στις αιμορραγίες πάντα δίνουμε το περιθώριο σταθεροποίησης του ασθενή και τον ενδεχόμενο αυτόματο περιορισμό της. Αν δεν γίνει εφικτό τότε παρεμβαίνουμε χειρουργικά.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ:

Ασθενείς με ασυμπτωματικη Εκκολπωμάτωση δεν απαιτούν θεραπεία. Χρήζουν βελτίωση του διαιτολογίου τους και πιθανόν την χρήση ήπιων αντιβιοτικών και προβιοτικων.

Οι ασθενείς με Εκκολπωματίτιδα χωρίς την παρουσία επιπλοκών αλλά μόνο ήπια φαινόμενα μπορούν να  πάρουν θεραπεία και χωρίς νοσηλεία αλλά με οδηγίες που θα δοθούν από τον θεράποντα ιατρό.

Η  σοβαρή Εκκολπωματίτιδα με διαταραχή και των εργαστηριακών εξετάσεων του ασθενούς και την παρουσία επιπλοκών ΧΡΗΖΟΥΝ νοσηλείας σε νοσοκομείο και στενή παρακολούθηση έτσι ώστε να αποφευχθεί η επιδείνωση τους και να ελεγχτεί η φλεγμονή. Σε περίπτωση αιμορραγίας ή περιτονίτιδας είναι απαραίτητη η χειρουργική επέμβαση και η εκτομή του πάσχοντος τμήματος καθώς και ο καθαρισμός της κοιλιάς.

Χρήση αντιβιοτικής αγωγής και αυστηρής υδρικής  δίαιτας θεωρούνται απαραίτητα.

Αναγκαία είναι η χειρουργική επέμβαση και στην ύπαρξη συριγγίων, για την εκτομή τους και αποκατάσταση της περιοχής.

Για πολλά χρόνια υπήρχε διάσταση απόψεων στο αν και πότε πρέπει να χειρουργηθεί ένας ασυμπτωματικος ασθενής ή ασθενής που παρουσιάζει κρίσεις εκκολπωματιτιδος. Θεωρείται δεδομένο ότι όλοι με Εκκολπωμάτωση θα εμφανίσουν κάποια στιγμή Εκκολπωματίτιδα και για αυτό τίθεται το ερώτημα.

Η απόφαση του χειρουργείου ή μη θα πρέπει να εξατομικεύεται πέραν των γενικών κατευθυντηρίων οδηγιών καθώς συνυπάρχοντες παράγοντες πρέπει να εξετάζονται.

Χειρουργείο σε ασυμπτωματικους ασθενείς σημαίνει μικρότερη νοσηρότητα και άμεση αποκατάσταση του πεπτικού σωλήνα και αποφυγή των επιπλοκών.

Χειρουργείο σε επείγουσα φάση οδηγεί σε εκτομη του πάσχοντος τμήματος και δημιουργία κολοστομίας (παρά φυσιν έδρα), και αποκατάσταση του πεπτικού σωλήνα σε δεύτερο χρόνο, καθώς και αυξημένη νοσηρότητα..