Οι αιμορροΐδες είναι ογκίδια αγγειακού φλεβικού ιστού, οι οποίες προβάλλουν από τον πρωκτό. Η εμφάνιση των ογκιδίων αυτών οφείλεται κατά βάση στην φλεβική στάση στην περιοχή λόγω του τεινεσμού. Όλοι οι άνθρωποι έχουν στον πρωκτό τους ένα δίκτυο υποβλεννογονίων φλεβών, τις αιμορροϊδικές φλέβες, οι οποίες όταν για διάφορους λόγους διαταθούν αναπτύσσονται τότε οι εσωτερικές ή εξωτερικές αιμορροΐδες. Αιμορροϊδοπάθεια είναι μία από τις συχνότερες καταστάσεις που εμφανίζεται στον πληθυσμό των δυτικών κοινωνιών. 50% των ανδρών και γυναικών υπολογίζεται ότι θα εμφανίσουν αιμορροϊδοπάθεια σε κάποια περίοδο της ζωής τους.

Οι αιμορροΐδες αποτελούν ημιτονοειδείς αρτηριοφλεβικές αγγειακές δομές στην κοπροδόχο λήκυθο που βοηθούν στον έλεγχο εξόδου των κοπράνων κατά την αφόδευση. Γίνονται παθολογικές όταν διογκώνονται ή ερεθίζονται. Στη φυσιολογική τους κατάσταση, δρουν ως προστατευτικό στρώμα που αποτελείται από αρτηριοφλεβικές διόδους και συνδετικό ιστό. Η νόσος είναι γνωστή από την αρχαιότητα και αναφέρεται από τους αρχαίους Αιγύπτιους, Έλληνες, Ρωμαίους και Εβραίους.

    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ:

Τα ακριβή αίτια των συμπτωματικών αιμορροΐδων είναι άγνωστα. Υπάρχει ένα πλήθος παραγόντων που θεωρείται ότι παίζουν κάποιο ρόλο, όπως:

• Ακανόνιστη συνήθεια των εντέρων, δυσκοιλιότητα –διάρροια
• Έλλειψη σωματικής άσκησης
• Δίαιτα χαμηλή σε φυτικές ίνες
• Αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση
• Εγκυμοσύνη
• Παχυσαρκία
• Χρόνιος παρατεταμένος βήχας
• Δυσλειτουργία του πυελικού εδάφους

     ΕΙΔΗ ΑΙΜΟΡΡΟΙΔΩΝ:

Ανάλογα με το σημείο εμφάνισης τους και το ανατομικό φλεβικό από το οποίο προέρχονται μπορούμε να διακρίνουμε δυο τύπους :

1. Εσωτερικές προερχόμενες από το άνω αιμορροιδικο φλεβικό πλέγμα
2. Εξωτερικές προερχόμενες από το κάτω αιμορροιδικο φλεβικό πλέγμα

Εσωτερικές αποκαλούνται οι αιμορροΐδες που προέρχονται πάνω από την κτενιαία γραμμή^. Καλύπτονται από το κυλινδρικό επιθήλιο, το οποίο δεν διαθέτει υποδοχείς πόνου. Το 1985 ταξινομήθηκαν σε 4 βαθμούς, βάσει του βαθμού της πρόπτωσης.

• Α’ Βαθμού (I): Χωρίς πρόπτωση. Μόνο εξέχοντα αιμοφόρα αγγεία.
• Β’ Βαθμού (II): Πρόπτωση κατά το σκύψιμο, αλλά άμεση μείωσή τους.
• Γ’ Βαθμού (III): Πρόπτωση κατά το σκύψιμο που απαιτεί χειροκίνητη μείωση- ανάταξη.

• Δ’ Βαθμού (IV): Πρόπτωση χωρίς τη δυνατότητα χειροκίνητης μείωσης –ανάταξης.

Οι εξωτερικές αιμορροΐδες είναι εκείνες που παρουσιάζονται κάτω από την κτενιαία γραμμή. Η περιοχή κοντά της καλύπτεται από πρωκτικό δέρμα και πιο μακριά της από δέρμα, ενώ αμφότερα είναι ευπαθή στον πόνο και στις ακραίες θερμοκρασίες.

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΙΜΟΡΡΟΙΔΩΝ:

Τα στρώματα των αιμορροΐδων αποτελούν μέρος της φυσιολογικής ανθρώπινης ανατομίας και γίνονται παθολογική ασθένεια μόνο όταν υποστούν μη φυσιολογικές αλλαγές. Υπάρχουν τρία κύρια προστατευτικά στρώματα στη φυσιολογική κοπροδόχο λήκυθο. Αυτά βρίσκονται κανονικά στην αριστερή πλευρική, στη δεξιά εμπρόσθια και στη αριστερή εμπρόσθια θέση. Δεν αποτελούνται από αρτηρίες ή φλέβες αλλά αιμοφόρα αγγεία που αποκαλούνται ημιτονοειδή, συνδετικό ιστό και λείο μυ. Τα αιμορροϊδικά προστατευτικά στρώματα είναι σημαντικά για την εγκράτεια. Συμβάλουν κατά 15–20% στην πίεση της πρωκτικής σύγκλεισης σε κατάσταση ηρεμίας και προστατεύει τους μύες του σφιγκτήρα του πρωκτού κατά τη δίοδο των κοπράνων. Θεωρείται ότι τα αιμορροϊδικά συμπτώματα παρουσιάζονται όταν αυτές οι αγγειακές δομές γλιστρούν προς τα κάτω ή όταν η φλεβική πίεση αυξάνεται υπερβολικά.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ:

Το πιο συχνό είναι ο ασθενής να παραπονείται για αίμα στα κόπρανα, αίμα στο χαρτί μετά την αφόδευση ή και σταγόνες αίματος στην λεκάνη της τουαλέτας. Αυτό το σύμπτωμα δεν θα πρέπει να πανικοβάλει τον ασθενή αλλά θα πρέπει οπωσδήποτε να αναζητήσει την εξέταση από τον χειρουργό. Κάποια βασικά συμπτώματα των αιμορροΐδων είναι τα ακόλουθα:

• Αιμορραγία στα κόπρανα η στο χαρτί τουαλέτας
• Πόνος στον πρωκτικό δακτύλιο
• Έκκριση Βλέννας
• Χαλάρωση του πρωκτικού σφιγκτήρα
• Δυσκοιλιότητα λόγο του πόνου ή και λόγο του φόβου του ασθενούς για την εμφάνιση πόνου ή αίματος κατά την κένωση.
• Εμφάνιση οιδήματος στον δακτύλιο ή ενός επώδυνου ογκώματος.
• Αναιμία (σπάνια σε παραμελημένη χρόνια αιμορροϊδοπάθεια).

Κάποιες φορές μπορεί να παρουσιαστεί θρόμβωση των αιμορροϊδικών πλεγμάτων και τότε έχουμε την εμφάνιση πόνου που επιδεινώνεται ή και νέκρωση της αιμορροΐδας ,κατάσταση που πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα.

Λήγω του ότι η παρουσία αίματος στα κόπρανα μπορεί να οφείλεται και σε άλλες καταστάσεις – νοσήματα ο ασθενής θα πρέπει να ζητήσει άμεσα την εξέταση και συμβουλή από τον χειρουργό ,έτσι ώστε να αποκλεισθούν άλλες σοβαρές ασθένειες, (πολύποδες, ραγάδες δακτυλιου,καρκινος εντέρου).

ΔΙΑΓΝΩΣΗ:

Η διάγνωση των αιμορροΐδων συνήθως γίνεται μέσω σωματικής εξέτασης. Η οπτική εξέταση του πρωκτού και της περιβάλλουσας περιοχής μπορεί να επιτρέψει τη διάγνωση εξωτερικών αιμορροΐδων ή αιμορροϊδικών προπτώσεων^.Για τον εντοπισμό ενδεχομένων ορθικών όγκων, πολυπόδων, διογκωμένου προστάτη ή αποστημάτων μπορεί να πραγματοποιηθεί ορθική εξέταση. Η εξέταση αυτή ενδέχεται να απαιτήσει την κατάλληλη αναισθησία λόγω πόνου, αν και οι περισσότερες εσωτερικές αιμορροΐδες συνήθως δεν προκαλούν πόνο οπτική επιβεβαίωση των εσωτερικών αιμορροΐδων ίσως απαιτεί πρωκτοσκόπηση, μέσω ενός λεπτού σωλήνα που φέρει φωτισμό στην άκρη του.

θΕΡΑΠΕΙΑ:

1. Συντηρητική αντιμετώπιση:

Η αρχική θεραπεία για ήπιας έως μέτριας μορφής εκδήλωση της ασθένειας αποτελείται από την αύξηση φυτικών ινών, χορήγηση στοματικών υγρών για τη διατήρηση υδάτωσης, λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών για την καταπολέμηση του πόνου και ανάπαυση. Υπάρχουν πολλές ουσίες για τοπική χρήση καθώς και υπόθετα για την αντιμετώπιση των αιμορροΐδων. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται: προστατευτικές κρέμες όπως γέλη πετρελαίου ή οξείδιο ψευδαργύρου, αναλγητικές ουσίες όπως λιδοκαΐνη και αγγειοσυσταλτικές ουσίες όπως η επινεφρινη.

Οι παραπάνω συντηρητικές μέθοδοι αντιμετώπισης πρέπει να διαρκούν μέχρι και δύο εβδομάδες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως η θρόμβωση των αιμορροΐδων, προχωρούμε από την αρχή σε χειρουργικές επεμβάσεις.

2. Χειρουργική αντιμετώπιση:

Παρά τα προληπτικά μέτρα ή την ιδιαίτερη φροντίδα για την ανακούφιση των συμπτωμάτων, η θεραπεία εκλογής για τις αιμορροΐδες παραμένει η χειρουργική.

Ενδείξεις για χειρουργική αντιμετώπιση είναι οι εσωτερικές αιμορροΐδες 2^ου βαθμού που αιμορραγούν, οι αιμορροΐδες 3^ου και 4^ου βαθμού γιατί παρουσιάζουν συχνά επιπλοκές (αιμορραγία και πόνο )και γιατί δεν ανατάσσονται. Επίσης ένδειξη έχουν και οι μεγάλες αιμορροΐδες που προκαλούν θρόμβωση  ή αιμορραγία.

Οι θρομβωμένες εξωτερικές αιμορροΐδες εμφανίζονται σαν μία μελανή επώδυνη ψηλαφητή μάζα ακριβώς έξω από τον δακτύλιο του πρωκτού. Μόλις εμφανισθούν προκαλούν σημαντική ενόχληση και πόνο. Για τον λόγο αυτό μπορούν να αφαιρεθούν με τοπική αναισθησία, οπότε τα συμπτώματα παρέρχονται σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.

Οι χειρουργικές επεμβάσεις που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των αιμορροΐδων είναι οι κατωθι:

• Η ορθοπηξία με κυκλικό αναστομωτήρα , ή μέθοδος Longo-PPH:

Η επέμβαση PPH (μέθοδος Longo) χρησιμοποιεί ένα κυκλικό συρραπτικό μηχάνημα το οποίο αφαιρεί δακτυλιοειδώς ένα τμήμα βλεννογόνου του ορθού πάνω από την «οδοντωτή γραμμή», ή την «γραμμή πόνου» όπως την ονομάζουμε. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η ανάταξη του προσπίπτοντος αιμορροϊδικού ιστού στην κανονική ανατομική του θέση χωρίς να κοπούν καθόλου ευαίσθητες νευρικές απολήξεις και οι αιμορροΐδες συρρικνώνονται και εξαφανίζονται.

• Η απολίνωση των αιμορροϊδικών αρτηριών με την βοήθεια των υπερήχων, ή μέθοδος THD – HAL:

Αποτελεί τη νεότερη θεραπεία της νόσου και εφαρμόζεται αποτελ

εσματικά σε περιπτώσεις αιμορραγίας και αιμορροΐδων σταδίου 2 ή 3. Με τη μέθοδο αυτή εντοπίζονται μέσω υπερήχου τα αιμοφόρα αγγεία των αιμορροΐδων τα οποία απολινώνονται εσωτερικά με απορροφήσιμα ράμματα και διακόπτεται η παροχή αίματος στις αιμορροΐδες, οι οποίες βαθμιαία συρρικνώνονται. Η εγχείρηση αυτή δεν απαιτεί καμία τομή και είναι η πλέον ανώδυνη. Μετά την επέμβαση ο ασθενής νοσηλεύεται για λίγες ώρες. Τα μετεγχειρητικά αποτελέσματα είναι εξαιρετικά και αφήνει ακέραιο τον σφιγκτήρα και το έντερο.

• Η ριζική χειρουργική αφαίρεση των αιμορροΐδων κατά Millikan Morgan:

Είναι αποτελεσματική αλλά επώδυνη τις πρώτες 2-3 ημέρες: Σε πολύ προχωρημένες περιπτώσεις (4ου βαθμού αιμορροΐδες) είναι απαραίτητη η αφαίρεση των αιμορροΐδων με την επέμβαση Millikan-Morgan. Η εγχείρηση αυτή αφήνει τραυματική επιφάνεια και προκαλεί κάποιου βαθμού μετεγχειρητικό πόνο για ένα διάστημα 3-7 ημερών. Η παραλλαγή της κατά Ferguson μειώνει την έκταση της τραυματικής επιφάνειας, επιταχύνει την επούλωση και ελαττώνει τον πόνο. Είναι η επέμβαση που παρέχει τις περισσότερες πιθανότητες πλήρους ίασης .

• Αιμορροϊδεκτομή με χρήση Laser CO2 ή Λαβίδας Υπερήχων.
• Μέθοδος υπερήχων τελευταίας γενιάς Trilogy.

Αποτελεί την τρίτη και πιο εξελιγμένη γενιά των υπερήχων. Η μέθοδος θεραπεύει τα τρία κύρια συμπτώματα της νόσου των αιμορροΐδων. Αιμορραγία, κνησμός, πόνος.

Κάθε μια από τις αναφερθείσες τεχνικές έχουν τις ενδείξεις τους και τα αποτελέσματα τους ανάλογα και με την ιδιαιτερότητα του ασθενούς. Για το λόγο αυτό ο χειρουργός είναι αυτός που επιλέγει την καταλληλότερη μέθοδο για τον κάθε ασθενή ξεχωριστά.